Беларусь просіць павысіць тарыфы на транспарціроўку нафты амаль удвая, бо беларускі аператар нясе страты
Аператар беларускага ўчастка нафтаправода «Дружба» «Гомельтранснафта Дружба» 26 мая звярнуўся ў «Транснафту» з прапановай павысіць тарыфы на транспарціроўку нафты з 1 ліпеня на 84% да дзейнага ўзроўню. Пра гэта стала вядома «Коммерсанту».
31.05.2023 / 10:28
У лісце гаворыцца, што павышэнне дазволіць забяспечыць бясстратную працу кампаніі ў 2023 годзе і захаваць для яе магчымасць далейшага развіцця. Але ў такога падвышэння ёсць зваротны бок — пастаўкі падаражэюць для заходніх краін, якія могуць пачаць шукаць іншыя крыніцы сыравіны.
Нафтаправод «Дружба» ідзе па тэрыторыі Расіі да беларускага Мазыра, а ў Беларусі разгалінуецца на дзве ніткі: паўночная ідзе ў напрамку Польшчы і Германіі, а паўднёвая — праз Украіну ў Чэхію, Славакію, Венгрыю і Харватыю. Як тлумачаць крыніцы «Коммерсанта», павышэнне тарыфу мяркуецца на абодвух напрамках.
Так Беларусь спрабуе кампенсаваць страту абʼёмаў на паўночным напрамку пасля таго, як у пачатку года Германія і Польшча спынілі імпарт расійскай нафты і пачалі закупкі нафты з Казахстана ў значна меншых абʼёмах. У цэлым па выніках года пастаўкі з Казахстана наўрад ці перавысяць 1 млн тон, што прыкладна ў 20 разоў менш, чым раней пастаўлялася з Расіі.
У «Гомельтранснафта Дружба» адзначылі, што сёлета з-за санкцыяў з боку Еўропы пастаўкі расійскай нафты па тэрыторыі Беларусі значна скараціліся. У прыватнасці, грузаабарот за першыя тры месяцы года па транзітных напрамках апынуўся на 38,6% ніжэй за ўзровень, заяўлены «Транснафтай» пры планавым пераглядзе тарыфаў, а ў напрамку Польшчы і Германіі — на 55,2%.
У цэлым у студзені—сакавіку прапампоўка па сістэме «Дружбы» ўпала ў 4,7 раза, у тым ліку ў напрамку Польшчы і Германіі — у 12,1 раза да ўзроўню мінулага года. У студзені—чэрвені адмоўная дынаміка захаваецца. Па выніках года Мінск прагназуе падзенне ўзроўню транзіту нафты на 45,9% адносна заяўленых пры пераглядзе ставак паказчыкаў, а ў напрамку Польшчы і Германіі — на 71,2%.
У лісце «Гомельтранснафта Дружба» гаворыцца, што зніжэнне грузаабароту прыводзіць да стратнасці кампаніі: па выніках першага квартала страту склаў 329 млн руб., а па выніках першага паўгоддзя можа вырасці да 1,26 млрд руб.
Пры гэтым кампанія спрабуе павысіць эфектыўнасць, паўторна павялічыўшы тарыфы на ўнутраную транспарціроўку нафты на беларускія НПЗ і аптымізаваўшы колькасць супрацоўнікаў.
З аналагічнай просьбай аб павышэнні тарыфу ўжо выступала «Укртранснафта» — аператар украінскага ўчастка «Дружбы». Кампанія падавала заяўку на двухэтапнае падаражанне транспарціроўкі з бягучых €13,6 да €21 за тону з 1 жніўня, але ў выніку Кіеву ўдалося ўзгадніць павышэнне толькі на 25% з 1 чэрвеня, да € 17. Гэта ўжо другое павышэнне стаўкі з пачатку года: з 1 студзеня тарыф у напрамку Славакіі і Венгрыі вырас на 18,3%, да €13,6 за тону.
Калі прапанова беларускага боку будзе ўзгоднена, пастаўкі падаражэюць не толькі для Германіі і Польшчы, куды зараз ідзе выключна казахстанская нафта, але таксама для Чэхіі, Славакіі і Венгрыі. У выніку, мяркуюць эксперты, усе гэтыя краіны могуць пачаць шукаць альтэрнатыўныя крыніцы сыравіны.
Чытайце таксама: