Зянон Пазняк

Зянон Пазняк

24 красавіка Зянон Пазняк адзначае 80-годдзе. Бясспрэчна, гэта адзін з самых пазнавальных беларускіх палітыкаў. Безадносна таго, ці падзялялі людзі яго погляды, дзейнасць Пазняка і Беларускага народнага фронта пад яго кіраўніцтвам сталі яркай старонкай у гісторыі краіны.

У 1994 годзе Пазняк змагаўся за пасаду першага прэзідэнта Беларусі. Тыя выбары — знаходка для аматараў электаральнай геаграфіі. Шэсць кандыдатаў — Аляксандр Лукашэнка, Вячаслаў Кебіч, Зянон Пазняк, Аляксандр Дубко, Васіль Новікаў — прапаноўвалі рознае бачанне шляхоў развіцця Беларусі. 

Пераможцы на прэзідэнцкіх выбарах-1994 ў розных рэгіёнах. Сіні колер — Лукашэнка, зялёны — Кебіч, фіялетавы — Пазняк. Шушкевіч (чырвоны) перамог у Савецкім раёне Мінска. А Дубко набраў падзяліў перамогу з Лукашэнкам у Ашмянскім раёне

Пераможцы на прэзідэнцкіх выбарах-1994 ў розных рэгіёнах. Сіні колер — Лукашэнка, зялёны — Кебіч, фіялетавы — Пазняк. Шушкевіч (чырвоны) перамог у Савецкім раёне Мінска. А Дубко набраў падзяліў перамогу з Лукашэнкам у Ашмянскім раёне

Проста ацаніце ўзровень барацьбы ў Савецкім раёне Мінска — за Шушкевіча тут прагаласавалі 23,4% выбарцаў, за Лукашэнку — 21,6%, за Пазняка — 21%, за Кебіча — 20,7%!

Дагэтуль можна пачуць меркаванні пра карэкціроўку вынікаў выбараў на месцах на карысць тагачаснага прэм’ер-міністра Вячаслава Кебіча. Адміністратыўны рэсурс сапраўды мог быць выкарыстаны, але праз 30 гадоў ацаніць ступень фальсіфікацый (нават калі яны і былі) складана, амаль немагчыма. Гісторыкам застаецца аналізаваць афіцыйныя лічбы.

Такім чынам, у якіх рэгіёнах Зянон Пазняк быў пераможцам выбараў?

Гэта восем адміністратыўных адзінак.

1) Іўеўскі раён — радзіма Зянона Пазняка. Тут за земляка прагаласавалі 40% выбарцаў!

2-3) Смаргонь і Смаргонскі раён. У той час гарвыканкам і райвыканкам існавалі асобна, таму вынікі галасавання падзеленыя. У Смаргоні за Пазняка было 38% (а ў Лукашэнкі толькі трэцяе месца), а ў суседніх вёсках — 34%.

4) Маладзечна — першы вялікі горад за Зянона, тут ён набраў 32,3%. Дарэчы, менавіта ў Маладзечне зафіксавалі анамальна вялікую колькасць галасоў «супраць усіх» — больш за 15%. Магчыма, гэта быў пратэст супраць таго, што мясцовы мэр Генадзь Карпенка так і не трапіў у спіс кандыдатаў у прэзідэнты. У навакольных вёсках у Пазняка таксама нямала — 26,9%, але для перамогі гэтага не хапіла.

5) Ліда — тут сітуацыя падобная. За Пазняка прагаласавалі 31,8%, Лукашэнка адстаў ад яго. У лідскіх вёсках Зянон набраў 29,8%, але гэтага не хапіла для перамогі.

6) Вілейка — барацьба была шалёная. У Пазняка 31,6%, у Лукашэнкі 31,3%. Калі перавесці ў рэальныя лічбы, то розніца склала ўсяго 50 галасоў.

7) Астравецкі раён. На месцы будучага будаўніцтва АЭС Лукашэнка стаў толькі чацвёртым (15%). Ён прапусціў наперад і Дубко (18%), і Кебіча (21%), і Пазняка (27%).

8) Браслаўскі раён. На паўночным захадзе Беларусі Пазняку хапіла для перамогі 26%. Розніца з Лукашэнкам — 0,3% ці прыблізна тыя самыя 50 галасоў.

Пазняк Лукашэнка Кебіч Шушкевіч Дубко Новікаў
1 Іўеўскі раён 40.0% 26.7% 9.0% 7.9% 8.0% 2.0%
2 Смаргонь 38.0% 16.0% 18.0% 16.0% 4.5% 2.0%
3 Смаргонскі раён 34.0% 20.6% 13.0% 9.0% 15.6% 1.9%
4 Маладзечна 32.3% 25.3% 4.1% 14.6% 3.9% 4.5%
5 Ліда 31.8% 24.9% 15.0% 15.0% 4.0% 3.0%
6 Вілейка 31.6% 31.3% 11.3% 12.9% 3.4% 4.6%
7 Астравецкі раён 27.0% 15.0% 21.0% 9.0% 18.0% 1.9%
8 Браслаўскі раён 26.0% 25.7% 12.9% 6.7% 19.6% 3.3%

Пералічым яшчэ некалькі раёнаў, дзе за Пазняка прагаласавала сапраўды шмат выбарцаў, хоць гэтага і не хапіла для перамогі. Гэта Столінскі раён (31,8%), Глыбоцкі раён (27,9%),Ваўкавыск (27,6%) і Мядзельскі раён (26,9%).

Што да буйных гарадоў, то ў Салігорску ў Пазняка было 24%, у Мінску — 20,9%, у Жодзіне — 19,1%, у Гродна — 17%.

Доля галасоў за Зянона Пазняка на прэзідэнцкіх выбарах-1994. Чым больш насычаны сіні колер, тым большая падтрымка

Доля галасоў за Зянона Пазняка на прэзідэнцкіх выбарах-1994. Чым больш насычаны сіні колер, тым большая падтрымка

У выніку Пазняк заняў трэцяе месца з 12,8% галасоў. Ён саступіў Вячаславу Кебічу (17,33%) і Аляксандру Лукашэнку (44,82%), якія і трапілі ў другі тур. Што адбылося далей, можна бачыць і дагэтуль.

Чытайце таксама:

«Савецкае грамадства яшчэ не было гатовае да дэмакратыі». Пазняк расказаў, чаму ў 1994-м не ўдалося прыйсці да ўлады

Пазняк — Радзінай: Што вы лезеце ў палітыку?

Навумчык адказаў Халезіну: Ні я, ні Пазняк не атрымлівалі ў эміграцыі ні цэнта сацыяльнай дапамогі

label.reaction.like
21
label.reaction.facepalm
8
label.reaction.smile
6
label.reaction.omg
8
label.reaction.sad
39
label.reaction.anger
11