Марсэлу Рэбелу дэ Соўза прымае парад з нагоды 50-годдзя «Рэвалюцыі гваздзікоў». Фота: Armando Franca / AP
Урад Партугаліі заявіў, што не плануе плаціць рэпарацыі за каланіяльнае мінулае краіны і яе актыўны ўдзел у гандлі рабамі. Дыскусія пра гісторыю разгарэлася ў Партугаліі пасля таго, як прэзідэнт краіны Марсэлу Рэбелу дэ Соўза прапанаваў уладам заплаціць за злачынствы мінулага, піша Бі-бі-сі.
Рэбелу дэ Соўза згадаў пра неабходнасць такіх кампенсацый на мінулым тыдні, падчас размовы з журналістамі замежных СМІ. Яго спыталі, ці належаць рэпарацыі нашчадкам людзей, якіх партугальцы калісьці вывезлі з Афрыкі, у асноўным у Бразілію, і выкарыстоўвалі ў якасці рабоў на плантацыях.
Адказваючы на гэтае пытанне, прэзідэнт прама не казаў пра рабства, але сказаў, што Партугалія павінна «цалкам прызнаць адказнасць» за злачынствы мінулага, у тым ліку за масавыя забойствы і рабаванні падчас каланізацыі. Пры гэтым Рэбелу дэ Соўза заўважыў, што ягоная краіна магла б «за гэта заплаціць».
Пазней ён патлумачыў, што, на яго думку, Партугалія можа кампенсаваць каланіяльныя злачынствы шляхам прабачэння даўгоў і выдзялення дапамогі на развіццё пацярпелых дзяржаў. Па словах Рэбелу дэ Соўзы, такім чынам Партугалія здольная пазбегнуць лёсу «іншых краін, якія… страцілі здольнасць да дыялогу і разумення са сваімі былымі калоніямі».
У адказ правацэнтрысцкі ўрад краіны (дзе дамінуе партыя, лідарам якой у мінулым быў прэзідэнт), заявіў, што падобных планаў у яго няма і ў пытанні рэпарацый ён «ідзе той жа лініі», што яго папярэднікі. «Для якіх-небудзь канкрэтных дзеянняў па гэтым пытанні не было і няма ніякіх працэсаў або праграм», — адзначылі ў кабінеце.
Пры гэтым вельмі правая партыя Chega (якая на нядаўніх парламенцкіх выбарах у чатыры разы павялічыла колькасць сваіх дэпутатаў) мае намер заклікаць парламент прыняць спецыяльную рэзалюцыю з асуджэннем слоў прэзідэнта. На думку гэтай палітычнай сілы, гэтыя заявы « без сумневу з'яўляюцца здрадай партугальскаму народу і яго гісторыі».
Да гэтага міністр расавай роўнасці Бразіліі Аніэль Франку запатрабавала ад Партугаліі» канкрэтных дзеянняў «у пацверджанне слоў прэзідэнта.
Але 25 красавіка, падчас святкавання 50-годдзя «Рэвалюцыі гваздзікоў», Рэбелу дэ Соўза нічога не казаў пра магчымыя рэпарацыі.
Пры гэтым у цырымоніі бралі ўдзел прэзідэнты краін, якія ў мінулым былі калоніямі Партугаліі і змаглі атрымаць незалежнасць пасля заканчэння дыктатуры. У сваіх выступах яны казалі пра рэвалюцыю як пра сімвал свабоды, але ні адзін з іх пра рэпарацыі не згадаў.
Міністр культуры ў папярэднім сацыялістычным урадзе краіны прапаноўваў вярнуць вывезеныя з калоній каштоўнасці. Гэтую ідэю ў мінулым падтрымліваў і цяперашні кіраўнік Міністэрства культуры, які таксама працаваў дырэктарам Нацыянальнага музея, дзе захоўваюцца многія прадметы, прывезеныя каланізатарамі.
У размове з замежнымі карэспандэнтамі прэзідэнт краіны нагадаў, што ў часы дыктатуры яго бацька быў губернатарам Мазамбіка і апошнім у гісторыі міністрам калоній. Таму цяперашні кіраўнік дзяржавы як ніхто іншы можа пярэчыць тым, хто ацэньвае каланіяльнае мінулае Партугаліі ў пазітыўным ключы.
Чытайце таксама:
